حصارک و ایسارک دو روستایی جداگانه ولایت لوگر

نویسنده: استاد شاه محمود محمود

 مقدمه :
در کشور ما با نامهای حصارک محلات و روستا ها و حتی ولسوالی وجود دارد. این حصارک ها در حقیقت همانا دیوارهای نه چندان بزرگ بوده که روستا ها و شهرها را احاطه نموده اند . با وجودیکه امروز از آن دیوار ها و حصارک ها نشانی باقی نمانده است ؛ اما نام های آنها تا امروز باقی است از جمله ولسوالی حصارک ننگرهار، قریه های حصارک جلال آباد در 12 میل جنوب غرب گندمک که امیر محمد یعقوب خان معاهده ننگین گندمک را با انگلیس ها امضا نمود ( 1879 - 1880 م )( 1)، حصارک قلعه سیدان جلال اباد، حصارک جنوب غربی خوست و جنوب دریای شامل در چند میل غرب چمکنی، حصارک پنجشیر در غرب آناوه یا عنابه، و همچنان حصارک در جنوب غرب اوکک و شمال شرق دشت ناور غزنی و چند تای دیگر میباشد .

اما حصارک و ایسارک ولایت لوگر :
در شرق « پل علم » شش میل جنوب کلنگار؛ دو روستایی بزرگ موقعیت دارد که بنام های ایسارک Esarak و حصارک Hisarak وجود دارد. یقینا" تا حال به این باریکی متوجه نشده اید . که دو روستایی جداگانه بوده؛ که در راست دریای لوگر در دره لوگر شمالا" و جنوبا" افتاده اند. همچنان کوتل حصارک نیز نامیده شده است .
این دو روستا را در شرق قریه « بالا قلعه یی وزیر» و در شمال قریه « رای خوشی » و « شش قلعه » و در غرب قریه « جویک» و « تاتور پای خیل» و « پای خیل» و مرکز پل علم و در جنوب آن « منگو خیل » جا دارد .
حصارک 12 میل به جنوب غربی زرغون شهر قرار دارد و 1944 متر از سطح بحر ارتفاع دارد . حصارک در 34 درجه، 08 دقیقه و 89 ثانیه عرض البلد شمالی و همچنان در 69 درجه و 33 دقیقه و 06 درجه طول البلد شرقی موقعیت دارد. درهنگام تجاوز دوم انگلیس بالای افغانستان احصاییه وجود داشت که تعداد فامیل های حصارک را بالای 100 فامیل تاجیک و لیاس خیل از شاخه ستانکزیی غلزایی سکونت داشتند. از جمله 4 دهکده لیاس خیل ها که 45 فامیل یا خانوار بودند . دو دهکده تاجيک ها که شامل 20 خانوار می شدند همچنان یک دهکده قزلباش شامل 15 فامیل و سه دهکده از مردم پوپلزایی که شامل 40 خانوار میگردیدند. (2)
اما یکی از داشته های زیرزمینی ولایت لوگر همانا موجودیت طلا درحصارک است . ما که هنوز از فرآورد های مس عینک و معدن کرومیت این ولایت خیر ندیدیم میترسم این طلا هم بلای جان مردم این ولایت گردد. ضرب المثل مشهوری داریم که میگویند «نخوردیم از آشش کور شدیم از دودش . »
زیرنویسها :
1 - قاموس جغرافیایی افغانستان ، ج دوم ، کابل، 1335 هـ ش ، ص 99 .
2 - آدمک - لودیک ، گزیتر جغرافیایی افغانستان، ج 6، ص 260 .
اين مطلب در نشريه شماره 88 لوګر نيز منتشر يافته است.