نویسنده: استاد شاه محمود محمود

کلنگار جمعا" با پل علم که مرکز ولایت است دارای 1056 کیومتر مربع وسعت دارد و نفوس آن قبلا" بین 23860 تا 48 5415 نفر میرسید . اما جمعیت آن در سال 2006 میلادی، 88886 نفر اعلام شده است از طرف غرب به برکی و چک وردک،از شمال به محمد آغه و از شرق به خوشی و جنوب شرق به سیدکرم وگردیز و جنوب غرب به چرخ محاط و محدود بود. کلنگار در حدود بیشتر از129 قریه و دهات و قلعه بود بیشتر ازسی قریه آن بالای 500 نفر نفوس داشت.

  محلات و قریه جان و قلعه های کلنگار عبارتند از :

  بهرام خیل ، قلعه سفید، پیادوخیل، ملا انام، قریه کجی، قلعه شادی خان ، منگو خیل، راهِ خوشی ، ثلعه شاکر، تَتُور، میروال، پایی خیل، قلعه موسی، قلعه لیاس خان، هودخیل، کتب خیل و مربوطات آن ، نیازی، قلعه خواجه اکبر، قلعه بلوچ، قلعه علی خان، داوود خیل، قلعه سعادت خان، قلعه میرزا عبدالرحمن، بابوس، قلعه سید حبیب الله ، قریه دارَک، قریه میرعلم، شش قلعه، خیل کاریز، هونی سفلا، آبچکان، بیدک، قلعه ناکام ، قلعه نو، ده مغلان، بخش آباد، قلعه ابراهیم خان، پادخواب شانه، سیاه کوه، قریه الوزی، میانور، قلعه وزیر، قلعه ملک نورمحمد، قلعه رحمت الله ، قلعه سید حسن، قلعه احمد، قلعه سبزک، قلعه خواجه بابا، ده کلنگار، قریه جویک، قلعه ملا عبدالله ، مالیک، قلعه شاهی، پورک شاه غاسی، قلعه صرفی، التمور، جوازار، غراب خیل، اسپسیت ، هونی سیدان، سیدها، حصارک، قلعه ممی و دوشنبه ، نامیده، عطا و دوشنبه، قلعه احمد خان و عطا، قلعه زرداد، قلعه سری سنگ، دوغ آباد، کمال خیل، بلوط خیل، هارون خیل، کنجک، مهاجر، زردگل، عرب خان، قلعه حکیم، قلعه جمعه، گدایی خیل قلعه غفور، شولوک، قلعه میر تقی شاه، قلعه احمدشاه، قلعه قزلباش، قلعه میر صالح، قلعه سید حسین، قلعه میرقادرشاه، قلعه داراب، قلعه سید نور، قلعه حفیظ الله، قلعه بابا خان، قلعه خواجه فضل احمد، قلعه سلطان احمد، قلعه سری خاکا، قلعه تازه گل، قلعه خیرالله، قلعه عبدالله جان، قلعه میر سید محمود، قلعه سیداحمد، قلعه طاهر، قلعه میرالله، قلعه سردار، قلعه میر سیدحسن، قلعه صابر، قلعه مهند، قلعه بازگل، قلعه میرزا نظرمحمد، قلعه ملک ایوب، قلعه میرعظیم الله، قلعه شیرعلی، قلعه شیرجان، قلعه کوتگی، کودالی، قلعه حمید خان، قلعه اخوندزاده، خم هندو، قلعه حاجی سیدگل، پس آب ، قلعه محمد سرورخان، قلعه نوی کلنکار، ده نوی کلنکار، قلعه سخی داد، قلعه غلام میرک، قلعه بشیر، ده نوی امین الملک، قلعه عبدالعزیر، قلعه جلال، کوتد، اشی نور، چویی و قطیر.

برادر عزیز عین الدین نظامدوست در مورد قلعه ناکام معلومات خوبی افزوده است :

قلعه ناکام ازروی مجبوریت درآن منطقه ساخته شده چون این قلعه ازشرق به دریای چرخ که ماسیاو مینامیمش ازشمال به دریای لوگرکه درهمین منطقه سیاوهمراهش یکجامیشود وازجنوب به جوی شاهی که کمتر ازدریانیست احاطه گردیده است که درگذشته ها نسبت آب خیزی زیاد خیلی خطرناک بود ولی اجداد ما ازاینکه ازراه پل علم به این منطقه جهت نجاب فصل های زراعتی شان ازآسیب سیلاب می آمدند وقتی می آمدند کار ازکار گذشته میبود مجبورشدند به این جا یک قلعه اعمارکند یک آدم بزرگواردرهمین مسیر راه به طرف پادخواب روغنی درحرکت بود این جا توقف کرد وگفت مگراین جاجای آبادی است که شما به آن اقدام نموده اید اجداد ما برای شان فرمودند برادرعزیزشما فکرمیکیند که ازروی هوس به این کاردست زده ایم این کارما ازناکامی است مجبوریم درهرسیلاب داروندارخود را ازدست میدهیم وتمام زحمات ما طعمه سیلاب میگردد بعد ازآن نامش قلعه ناکام شد .

نوت : هموطنان عزیز آنچه که در این نوشته کمبود و اشتباه دیده میشود لطفا  در تزیید و اصلاح آن بنویسید ضمنا" تقاضا برده میشود تا درمورد قلعه ها و قریه ها و جوی ها و آسیاب ها معلومات خویش را ضمیمه نماید .