هیچ خاطره ماندگار نمی ماند، مگر خاطره شمشیر راد مردان و قهرمانان شجاع و دلیری که در راه کسب استقلال کشور به کار رفته باشد. فرزندان غیور و سلحشور افغانستان افتخارات بزرگی را با نیروی ایمان و زور شمشیر بران و ریختاندن خون های شان دربرابر تجاوزگران چون انگلیس و واتحاد جمایرشوروی سابق کمایی نموده اند و همواره این خاطره را برای نسل های آینده خود به تحفه و ودیعه گذاشته اند.

خواننده گان محترم، هرگاه ما بتاریخ ملی کشور های جهان نگاه ژرف داشته باشیم ، در خواهیم یافت که هر کشور در تلاش درج افتخارت تاریخی شان با خط زرین در تاریخ جهان است و همیشه در کوشش و جستجوی کسب افتخارات می باشند تا بتواند مایه افتخار برای نسل های بعدی کشور های شان باشند. اما هر حادثه تاریخی نمی تواند در مایه افتخار و ماندگار اذهان ملی کشور شود. در حوادث تاریخی جهان می تواند خوبی های و بدی ها را مشاهد نمود، آن حوادثیکه می تواند ماندگار باشد که جهت دفاع از ارزشهای ملی ، تمامیت ارضی ، حاکمیت ملی عقید و ایمان است که نزد مسلمان جهان بسیار قابل ارزش است ، ریختاندن خود در این راه هیچگاه فراموش ناشدنی است.

یکی از این فرزندان نامدار که در کسب آزادی و استقلال نقش برجسته داشته و به قول شماری از مورخین و نویسنده گان، بانی انقلاب و قیام ملی علیه انگلیس ها در افغانستان بود، غازی نایب امین الله خان لوگری است.

غازی نایب امین الله خان لوگری یکی از برزگترین زعمای ملی و یکی از سران درجه اول مجاهدین افغان بود که انگلیس های متجاوز وقت، این قهرمان ملی را به نام دشمن درجه اول خود می شناختند و حتی برای از بین بردن وی یکصد هزار روپیه (آن وقت) انعام تعیین نموده بود.

غازی نايب امين الله خان لوگری فرزند ميرزايی خان از قوم يوسف زايی می باشد در يك خانواده روشنفكر و منور در سال (۱۱۹۷) هجری قمری در  قريه بركی راجان، ولسوالی بركی برك ولايت لوگر چشم بدنيا گشود و تحصيلات خود را به زبانهای پشتو، دری، و عربی در مکاتب تعلیمات نظامی دربار امپراطوری افغانستان با سایر جوانان یکه برای اداره آیند امپراطوری افغانستان ایجاد گردیده بود، نزد سیاستمداران بزرگ و علمای جدید افغان مورد تعلیمات نظامی و سیاسی قرار می گرفته بود، به اتمام رسانید.

پدرش ميرزايی خان در عهد زمامداری تيمورشاه ابدالی بن احمد شاه دورانی امپراطور افغان، متصدی حکومت كشمير بود، وی مرد عالم ، دانشمندی ،کارفرماییکه در امور حكومتداری و اردو، آگاهی كامل داشت. او در زمان حكومت خود در كشمير وفات يافت و جنازه اش به واسطه در بار امپراطور افغانستان به لوگر انتقال گرديد و در حضیره آبايی اش دفن شد و پسرش نايب امين الله خان که یک مرد ذكی، هوشيار و شجاع بود با اندك سپری شدن زمان در جامعه افغانی مرد مشهور و مقتدری شد. شاه زمان امپراطور سوم پسر تیمور شاه ابدالی نواسه و وارث امپراطور افغان، معاش مستمری پدرش را که ماهانه بالغ بر چهار هزار سکه می شد برای وی مقرر كرد و مقام خانی میرزایی خان را برای وی سپرد .

تاریخ افغانستان شاهد است و رسالات و مقالاتی که به ارتباط جنگ های استقلال خواهی افغانستان ثبت تاریخ شده است نیز گواه این است که غازی نایب امین الله خان لوگری بعد تجاوز قشون انگلیس در افغانستان از قندهار عازم کابل میگردد، و با دوستش غازی عبد الله خان اچکزی پلان قیام ملی علیه انگلیس ها را رهبری می نمود، بیشتر اوقات شخصاً قوای غازیان افغان در مقابل قشونی تا دندان مسلح و بزرگترین کشور استعماری جهان را رهبری می کرد و میدان های دوردست را با ارسال نامه های وقاصد ها اداره می نمود.

غازی نایب امین الله خان لوگری این مبارزات خود را در برابر تجاوز گران انگلیس را خاص به رضای خدا و برای آزادی خاکش از تهاجم اشغالگران به راه انداخته بود او یگانه عاشق سر سپرده آزادی و استقلال و تمامیت ارضی کشورش بود.

غازی نایب امین الله خان لوگری چه در دوره زمامداری حکومت ابدالی و چه در دوره حکومت بارکزایی ها مقام و منزلت عالی وبرجسته یی داشت و او همواره سعی و تلاش داشت تا وحدت ملی و اتفاق واتحاد را در بین خاندان ابدالی و بارکزایی و سران و رهبران قومی تأمین و برقرار نماید و در این را ه بی حد وبی اندازه سعی و تلاش نمود و این کار سبب شد که در جنگ اول افغان و انگلیس همه مجاهدین ملی او را به حیث قوماندان عمومی نظامی، سپهسالار مجاهدین و قائد ملی شناحته و به دور او جمع شوند.

مردم یقین داشتند که او به خاطر جاه و منصب مبارزه نمی کند، مقصدش آزادی کشور از چنگال استعمار گران انگلیس است وبس. همین است هرزمانیکه یادی از جنگ های افغان و انگلیس به میان میآید. نام غازی نایب امین الله خان لوگری به حافظه ها خطور می نماید و کارنامه ها و کارکرد های وی و ایام مبارزه و جهادش به خاطره ها تداعی می گردد.

درين وقت يگانه مجاهد دلير و قهرمان ملی و دشمن نمب ريك انگليس از فراز تپه های زيبای استالف بكمك مجاهدين كوهدامنی و كوهستانی با انگليس ها جنگ ميكردند و عدۀ زيادی از آنانرا بقتل رسانيدند. چون تعداد مجاهدين اندك بود، انگليس ها قريۀ استالف را نيز بآتش كشيدند. کارنامه ها واخلاق و مردم دوستی غازی نایب امین الله خان لوگری را بیشتر افرادی که در خفا و علنی با یبگانه گان روابط داشتند تحمل نمی توانستند و این کار سبب شد که میان وی و امیر دوست محمد خان اختلافاتی به میان آید و نایب امین الله خان به عمر 78 سالگی با نادیده گرفتن خدمات این مردم راستن کشور، وی را در زندان انداخت و بعداً در همان جا به شهادت رسانیده شد.

نایب امین الله خان محبوب تمام مردم افغانستان بود و به پاس خدمات و مجاهدت این قهرمان ملی، فرزندان و نواده هایش امروز مورد احترام همه باشنده گان این سرزمین قرار دارند.

ما در حالیکه به پیشواز از روز آزادی افغانستان و استقلال را تجلیل می نشینیم، ضروری است سپاس بیکران خویش را به مردم شجاع و غیور کشور خصوصاً مجاهدین راستین افغانستان که جان های غزیز خویش را به خاطر کسب استقلال و آزادی کشور از دست داده اند، اظهار سپاس نماییم و به روح پرفتوح شان اتحاف دعا نماییم.